ÇİFT CAM ÜNİTELERİNDE PERFORMANS İYİLEŞTİRMESİ: ARGON GAZ
DOLGUSUNUN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI
Çift Cam Ünitelerinde termal performansı arttırmak için farklı kaplamaya sahip cam
seçimlerinden, cam kalınlıklarının arttırılmasına, ikili camdan üçlü cam
seçimine, ara boşluk belirleyici olarak warm edge çıta kullanımına ve
nihayetinde ara boşluğa argon veya kripton gazları gibi gazlar doldurulmasına
kadar pek çok seçenek uygulanmaktadır.
Diğer seçenekler bir yana bırakarak bu yazımızda sadece çift
cam ünitesi ara boşluğuna atmosferik hava dışında ARGON GAZ dolumuna
değineceğim.
Soluduğumuz hava %78 azot, %21 oksijen ve %1 argondan
oluşur. Argon genellikle sıvı nitrojen ve oksijen üretimi sırasında havadan
damıtılır. Toksik ve reaktif değildir ama bu özellikleri çift cam ünitelerinde
kullanılmasını belirlememektedir. Esas nokta ARGON Gazının havadan yaklaşık %30
daha düşük bir termal iletkenliğe sahip olmasıdır. Periyodik tabloda argon,
helyum, neon, kripton ve ksenon dahil Soygaz sınıfına girer. Kripton ve ksenon Argon’a
göre daha düşük termal iletkenliğe sahip olmakla birlikte ülkemizde bu gazların
üretimi ve ithalatı yasak olduğu ve ayrıca bu gazların daha pahalı ürünler
olması nedeniyle geriye sadece yalıtım camı ünitelerinin performansını
iyileştirmek için ARGON GAZ dolgusu kalmaktadır.
|
Element |
Termal
İletkenlik Katsayısı |
|
Argon |
0,0160 |
|
Kripton |
0,0093 |
|
Hava |
0,0240 |
|
Bakır |
401,00 |
Binaların ısı kayıpları en fazla pencereler aracılığıyla
gerçekleşir. Bu nedenle genel termal verimliliği artırmak için pencerelerde cam
performansını iyileştirmeye yönelik çabalar giderek güçlenmektedir. Bu çabalar
içinde ARGON GAZ’ının kullanımı en düşük alternatif iyileştirme unsurlarından
biri olduğu için diğer seçenekler yanı sıra mutlaka tercih edilmektedir.
Tek camı Low-e olan bir yalıtım cam biriminde hava yerine
yüzde 90 argon gazı dolgusu kullanıldığında, pencerenin yalıtım değeri yüzde
16'ya kadar iyileştirilebilir. Krypton, low-e IGU'daki yalıtım değerini yüzde
27'ye kadar artırabilir.
Yalıtım cam biriminin m2’sinden birim zamanda geçen ısı
miktarı “U değeri” ile ifade edilir. U
değeri ne kadar az olursa yalıtım cam biriminin performansı o kadar iyi
demektir. Ara boşluk genişliği ne kadar çok olursa performansın o kadar iyi
olacağı sanılmakla birlikte bu doğru değildir. Ara boşluk artmaya devam etikçe
bir noktadan sonra U değeri düşmeye başlar. Bu noktaya biz optimum ara boşluk
mesafesi diyoruz.
Örneğin çok basit bir yalıtım cam biriminin muhtelif ara
boşuk genişliğine ve ara boşluğun argon gazlı olup olmamasına göre değişen U
değerlerine bakalım ;
|
dış cam |
ara boşluk |
iç cam |
argonsuz
U değeri |
argonlu U değeri |
|
4 Düz cam |
10 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,8 |
1,4 |
|
4 Düz cam |
12 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,6 |
1,3 |
|
4 Düz cam |
14 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,5 |
1,1 |
|
4 Düz cam |
16 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,4 |
1,1 |
|
4 Düz cam |
18 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,4 |
1,1 |
|
4 Düz cam |
20 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,4 |
1,1 |
|
4 Düz cam |
22 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,4 |
1,2 |
|
4 Düz cam |
24 mm hb |
4
mm T. low-e |
1,4 |
1,2 |
Bu nedenle cephe firmalarının bu hesaplamaları doğru yapması
gerekir.
Peki, tüm bunlardan ne sonuç çıkarabiliriz?
1. Çift cam ara boşluğuna soy Gaz doldurma, YALITIM CAM
BİRİMLERİNİN yalıtım değerini artırır.
2. Her gaz türü için optimum bir yalıtım değeri oluşturacak
optimum bir gaz alanı genişliği vardır.
3. Belirli bir gaz türü için optimum gaz alanı genişliğini
kullanmak, belirli gaz türünün daha düşük İletkenliğinin faydalarını
gerçekleştirirken, serbest konveksiyonu kontrol etme görevi de görür.
Bunlar çift cam ünitelerinde ARGON GAZ kullanımının
avantajlarıdır. Ancak her ARGON GAZ dolumu beklenen sonucu almanıza yeteri
olmayabilir. Öncelikle Argon gazının ünite ara boşluğundan kaçışına karşı da
önlemler alınmalıdır. Örneğin çift cam ünitelerinde birincil sızdırmazlık veya
ikincil sızdırmazlık malzemelerinden bazıları gaz kaçışı açısından güvenilir
değildir. En azından silikon dolgu macunlarının molekül yapısının thıokol veya
poliüretan dolgu malzemelerine göre daha esnek olması gaz kaçağına daha fazla
olanak tanımaktadır. Bu nedenle argon gazlı çift cam ünitelerinin üretiminde
kullanılacak olan birincil veya ikincil sızdırmazlık malzemelerinin EN 1279
standardında belirtilen testlerden geçirilmesi gerekir. Şişe Cam tarafından
ISICAM YETKİLİ ÜRETİCİLERİ için hazırlanan malzeme listesi incelendiğinde bazı
silikon dolu macunu markaları için ARGON GAZ’lı üniteler için UYGUN olmadığı özellikle belirtilmiştir. Hem çift
cam ve ISICAM üreticilerinin hem de ARGON gazlı çift cam veya ISICAM talebinde bulunan kurumların ( özellikle
cephe firmalarının) bu malzemeler konusunda bilgili olmaları gerekmektedir.
Hatta ÇİFT CAM ürünleri için CE UYGUNLUK beyanı aşamasında argon gazlı üniteler
için ( SİLİKON, POLİÜRETAN VEYA THIOKOL DOLGU’dan hangisini kullanırlarsa kullanasınlar
TİP ONAY TESTİ yaptırmayan ve bu testten başarı ile geçemeyen üreticilerin
ARGON GAZLI ünite üretmeleri , ürünleri
üzerinde CE etiketlemesi yapmaları YASAL değildir.
Bu arada pek çok danışanım ve takipçilerimden zaman zaman
aldığım bir soruya burada cevap vermek isterim. Araştırmalar, mevcut sızdırmaz
ünite teknolojisi ile argon gazının veya başka herhangi bir gaz dolgusunun,
ünitenin ömrü boyunca sızdırmaz bir ünite içinde kalacağını gösteriyor – Türkiye’de
ŞİŞE CAM ve bayileri dışında 10 yıldan fazla GARANTİ veren firma yok. Yurt
dışında bu kadar yıl bile Garanti
verilmiyor. Pek çok ülkede zorunlu Garanti uygulaması olan bir ürün de değildir
çift cam üniteleri. Yapılan bazı araştırmalara göre bazı sızdırmazlık
malzemelerinden argon kaçağı yılda yaklaşık %0,5 ila %1 oranında olarak
saptanmıştır. Böyle olunca da 10 yıllık Garanti süresi içinde ünite dışında
kaçacak ARGON miktarı en fazla yüzde 10-15 aralığında olabilir. Ancak bu kaçağın uygulamada yapılan
hatalardan ötürü artması pek ala mümkündür. Örneğin dolgu derinliği uygun
olmayan ünitelerde gaz kaçağı mutlaka daha yüksek olacaktır. Şişe Cam
tarafından thıkol ve poliüretan dolgulu ünitelerde minimum dolgu derinliği 3
mm, silikon dolgulu ürünlerde 6 mm olarak açıklanmışken, ünitenin argon dolgulu
durumunda bu derinliğin 1-2 mm daha fazla olması kesin kural olarak
belirlenmiştir. Argon gaz dolumunun otomatik olarak çift cam üretim hattında
yapılması bana göre en zayıf noktalardan biridir. Çünkü bazı makinelerin
tasarımında bu konuya yeterli önem verilmediğini söylemek zorundayım. Öte
yandan bu konuda bir standart düzey de belirlenmiş olmaması dezavantajlardan
biridir. Dünya çapında referans kabul edilen standartlar içinde ne EN ne ASTM
ne de DIN standartlarında bu konuda açık bir hüküm yoktur.
Üstelik eğer çift cam ünitesinden argon gazı kaçağı hızlı
bir şekilde, üç-dört yıl içinde gerçekleşirse bu kez gaz kaçan ara boşluğa
atmosfer havası girişi olmayacağı için ünitedeki iki camın birbirine mesafesi
dengesizleşecek, iki cam birbirine yaklaşacak ve ünitenin genel görünüşü bozulacaktır. Hatta ünitede kaplamalı cam kullanılmış ise kaplamanın
bozulması sonucu ile bile karşılaşılacaktır. Düşünün ki, yüksek katlı bir
binanın tüm cephesi argon gaz dolgulu bir camdan oluşuyorsa, gaz kaçağı
durumunda ortaya felaket bir görüntü çıkacaktır.
Bütün bunlara ek olarak, argon gaz dolum oranının ölçümü
için pahalı ve kısmen de yeterince güven vermeyen ekipmanların kullanılmak
zorunda kalınması durumu iyice içinde çıkılmaz bir hale sokmaktadır. Kuzey
Amerika ve Avrupa gibi gelişmiş ülkelerde tüketici haklarının yaygın
bilinirliği ve standartlar konusunda insanların/ yapımcıların bilinçli olmaları
nedeni ile ARGON GAZ kaçakları nedeni ile açılmış bir çok dava olduğuna dair hayli
literatür mevcuttur. Ülkemizde henüz bu tür davalara tanık olmadım. Ancak bu
gelecekte davalar açılmayacağı ve sayılarının zamanla artmayacağı anlamına
gelmiyor. Argon gaz dolgulu çift cam ünitelerinin üretimini ve satışını yapanlar
için olduğu kadar pvc pencere üreticileri ve mimari cephe firmaları dahil olmak
üzere bu ürünlere malzeme sağlayan tedarik
zincirindeki herkes hukuki davalarla yüz yüze olma, ürün geri toplanması, cezai
yaptırımlar vb. risklerle karşılaşacak demektir.
