YANGINA DAYANIKLI CAM
YANGINA DAYANIKLI CAM ya da YANGIN ETKİLERİNİ GECİKTİRİCİ CAM da diyebiliriz.
YANGINA TEPKİ VERME açısından cam A-1 sınıfı bir
malzeme olarak tanımlanmıştır. Bunun
anlamı tutuşmayan, kömürleşmeyen,
yanmayan ve yangına katkıda bulunmayan malzeme olduğudur. ( Yangına dayanım açısından malzemeler A 1, A
2, B, C, D, E ve F sınıfı olarak tanımlanmıştır. F sınıfı yangına katkısı çok
yüksek malzemeyi ifade eder. )
Ancak yapılarda kullanılan TSEN 572-1 ve TS EN 572-2 standartlarında
özellikleri belirtilen soda kireç silikat-float camlar yangın karşısında
BÜTÜNLÜKLERİNİ KORUYAMAZLAR. Bu nedenle YANGINA DAYANIKLI camlar özel olarak
tasarlanmış ve üretilmiş malzemedir.
YAPI MALZEMELERİ YÖNETMELİĞİ (2) Yangın durumunda
emniyet başlığı altında sıralanan özellikler bu açıdan yapılacak testlere yol
göstericidir. Buna göre yapı işlerinde kullanılacak YANGINA DAYANIKLI
MALZEMELERİN yangın çıkması durumunda aşağıdakileri sağlayacak şekilde
tasarlanması ve inşa edilmesi gereklidir.
a) İnşa edilen yapının yük taşıma kapasitesi,
öngörülmüş olan belirli bir süre boyunca azalmamalıdır.
b) Yapı işleri içinde yangın ve dumanın oluşması ve
yayılması sınırlı olmalıdır.
c) Yangının etraftaki yapı işlerine yayılması sınırlı
olmalıdır.
ç) Yapı sakinlerinin binayı emniyetli bir şekilde terk
edebilmesi veya başka yollarla kurtarılabilmesi sağlanmalıdır.
d) Kurtarma ekiplerinin emniyeti göz önüne
alınmalıdır.
Bu kriterler dikkate alındığında yangına dayanıklı camlar taşıdığı özelliklere göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
YÜK TAŞIMA KAPASİTESİ: Belirli bir zaman periyodu
içinde bir veya daha fazla yüzü yangına maruz kaldığında yapı biriminin yangına
dayanma gücü.
BÜTÜNLÜK: Sadece bir yüzü yangına maruz kaldığında,
yangına maruz kalmamış yüzü önemli oranda sıcak
gaz ve alev geçişi olmayacak şekilde yangına dayanım gücü .
RADYASYON AZALTIMI: Belirli bir zaman periyodunda
yangına maruz bırakıldığında , diğer tarafında ölçülen radyasyon ısısının belirli bir değerin altında kalan ve
ayırma özelliği olan cam yapı biriminin yangına dayanım gücü
YALITIM ÖZELLİĞİ:
Sadece bir tarafı yangına maruz
kalan cam yapı biriminin diğer tarafa önemli miktarda ısı iletimi sağlamayan,
insanların yangın sebebiyle oluşan ısıdan etkilenmemesini sağlayan yangına
dayanım gücü
DUMAN KONTROLÜ: Cam yapı biriminin sıcak ya da soğuk
gazların veya dumanın bir taraftan diğerine geçişini önleme özelliği.
Şunu da unutmamak gerekir ki, yangına dayanıklı cam
dediğimizde beklenen performans sadece camın kendi yangın dayanımı performansı
ile ifde etmek doğru değildir. YANGIN DAYANIMI ENTEGRE BİR SİSTEMDİR. Doğrama
ve diğer montaj elemanları, cam conta,
çıtalar, sabitlemeler ve çerçeve malzemesi, duvarlar ve kapılar gibi diğer
unsurların performansı ile birlikte
ölçüldüğünde geçerlidir. Yani tüm bu
bileşenlerin uyumlu olması ve gerekli performansı elde etmek için birlikte
çalışması , AKREDİTE bir LABORATUVAR
tarafından yapılan uygun test kanıtlarına atıfta bulunularak değerlendirilmiş
olması gereklidir. Ayrıca Cam, önerilen son kullanım uygulamasındaki çevresel
faktörlere uygun bir ortamda test edilmeli ve sınıflandırılmalıdır.
Hammadde türüne göre dört ayrı kategoride yangına
dayanıklı cam vardır;
1. Borasilikat
cam
2. Aluminyum
silikat cam
3. Microkristalline
cam
4. Potasyum
silikat cam
Bu camlar TEK CAM’DAN oluşabileceği gibi LAMİNE ya da
ÇİFT CAM ÜNTESİ olarak da tasarlanabilmektedir.
Ancak yangına dayanıklı cam, ancak tam bir yangına
dayanıklı camlı sistemin parçası olduğunda tasarlanan performansına ulaşabilir.
Bilinen en eski yangına dayanıklı cam türü, TELLİ CAM
dediğimiz camdır. Bu cam yangında kırılır ancak, arasındaki teller sayesinde
bütünlüğünü korur, böylece alev veya duman geçişini bir nebze olsun geciktirir.
Seramik: Cam da sıfıra yakın bir termal genleşme
katsayısına ve bütünlüğü koruyan çok yüksek bir yumuşama noktasına sahip olduğu
için YANGINA DAYANIKLI Cam olarak kullanılmaktadır.
Ateşe dayanıklı ve bütünlüğünü koruyabilen sıvı
malzemelerle üretilen SIVI LAMİNE CAM da ara katmanın bu özelliği sayesinde
yangın geciktirici işlev görebilmektedir. .
Üretim teknikleri açısından ise Yangına Dayanıklı
Camlar üçe ayrılır.
1. Kimyasal
temperleme ile üretilen yangına dayanıklı camlar. Potasyum silikat camlar bu
şekilde üretilir.
2. Tam
temperli yangına dayanıklı camlar.
3. Ergitme
yolu ile üretilen Borasilikat yangına dayanıklı camlar.
Yangına dayanıklı çift cam ünitelerine gelince; Yalıtım
camı üniteleri, yukarıda açıklanan yangına dayanıklı cam türlerinden birini
içermesi ve yangın performansı test edildiği sürece yangına dayanıklılık sağlar.
Ancak şuna dikkat etmek önemlidir:
Yangına dayanıklı entegre sistem içindeki cam ünitesi,
test kanıtlarına dayalı olarak kendi yangın testi veya değerlendirme raporuna
sahip olmalıdır.
Yapılarda kullanılan Yangına dayanıklı yalıtım camı
üniteleri, EN1279-5'e göre CE işaretli olmalıdır
1. Mekanik stabilite: Yangına dayanıklı eleman, test sırasında ve
sonrasında mekanik stabilitesini korumalıdır.
2. alev geçirmezlik: Yapıdaki çatlak ve derzlerden
alev veya yanıcı gazlar sızmamalıdır.
3. Isı yalıtımı : İnsan veya canlı teması olan tarafına ısı radyasyonu geçirmezlik
Buna göre yangına dayanıklı camlar aşağıdaki kodlar ile tanımlanır;
E - yangın dayanımı
EW – yangın dayanımı yanı sıra ısı radyasyonu
sınırlaması sağlar
EI – yangın dayanımı ve ısı radyasyonu geçişini
engeller.
