ÇEVRE ETİKETİ NEDİR, KULLANIMINA NASIL HAK KAZANILIR.

19 Ekim 2018 tarihli 30570 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ÇEVRE ETİKETİ YÖNETMELİĞİ sürdürülebilir çevre hedefleri doğrultusunda bir sistem oluşturmayı; bu sitem aracılığıyla, ürün veya hizmetlerin doğal kaynak kullanımı ve hammadde aşamasından başlamak üzere üretim, kullanım, tüketim, geri dönüşüm gibi evrelerini de kapsayacak şekilde nihai bertaraf aşamasına kadar geçen yaşam döngüsünün bütün süreçlerinde, ekosistemlerin bozulmasını önlemeyi, doğal kaynakların tüketiminde çevre, insan, sağlık, iklim ve doğal yaşamın üzerindeki olumsuz etkileri azaltmayı amaçlamaktadır. Yönetmeliğin kapsamı sadece Türkiye’de üretilen, dağıtılan ve ihraç edilen ürün veya hizmetleri değil ithalat yoluyla piyasaya sunulan ürün veya hizmetleri de kapsamaktadır. Yönetmelik bir zorunluluk getirmemekte , sadece gönüllü bir ödüllendirme sistemini temsil etmektedir. Ancak Bakanlık, Çevre etiketli ürün veya hizmetlere talebi artıracak tedbirler almayı, Çevre etiketinin ülke genelinde toplum tarafından tanınması ve kabullenilmesi için sivil toplum kuruluşları ve tüketici örgütlerinin sistem içerisinde uygun süreçlerde yer alması sağlamayı, çevre etiketinin gelişimi ve yaygınlaşması için çevre ve ekonomi politikaları geliştirmeyi ve çevre etiketli ürün veya hizmetlerin kullanılmasının yaygınlaştırılması amacıyla kamu alımlarında çevre etiketli ürün veya hizmetleri tercih edici tedbirler belirlenmesini de ilke edinmiştir. Günümüzde pek çok firmanın ISO -14000 standartı belgelendirme aldığına tanık olmaktayız. Ancak belgelendirme kuruluşlarının özellikle hangi ülkeye ait akredite kurum olduğu bile belli olmayan firmalardan temin edilmesi sonucu işin ciddiyeti ve inandırıcılığı kalmadı diyebiliriz. Bu açıdan baktığımızda ÇEVRE ETİKETİ sahibi olmak bir firma için daha prestijli bir görünüm sağlayacaktır. Öte yandan bu Yönetmeliğin oluşturulmasında TS EN ISO 14024 Tip I Çevre Etiketlemesi, Prensipler ve Yöntemler standardı dikkate alınmıştır. Yönetmeliğin uygulanmasından ve denetimlerinden sorumlu kurum Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüdür. Genel Müdürlüğe bağlı Teknik inceleme komisyonu, yapılan başvuruları teknik açıdan incelemekle görevli olduğu gibi ürün veya hizmet gruplarına ait çevre etiketi kriterlerini belirlemek, bu kriterleri geliştirmekle de görevlidir. Çevre Etiketi kullanımına hak kazanabilmek için gerekli kriterleri sıralayacak olursak; a) İklim değişikliğine ve biyolojik çeşitlilik üzerinde olumsuz etki yapan enerji tüketiminin azaltılması ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi ( 2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ürünlerin Enerji ve Diğer Kaynak Tüketimlerinin Etiketleme ve Standart Ürün Bilgileri Yoluyla Gösterilmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygunluk). b) Atık oluşumu ve çevresel ortamın maruz kaldığı emisyonlar ile zararlı maddelerin fiziksel etkileri, kullanımı ve yayılımından kaynaklanan kirliliğin kontrol altına alınması ve azaltılması, c) Teknik olarak mümkün olan durumlarda, çevre ve sağlığa zararlı maddelerin daha güvenli maddeler ve/veya yöntemler ile değiştirilmesi, ç) Ürün veya hizmetlerin kullanım ömrünün uzatılması ve yeniden kullanılabilirliğinin sağlanması yoluyla çevresel etkilerinin en aza indirilmesi, d) Ürün veya hizmetlerin çeşitli yaşam döngüsü aşamalarında, sağlık ve güvenlik yönleri ile birlikte çevresel yarar ve zararları arasındaki net dengenin sağlanması, e) İlgili ürün veya hizmet grubu için geçerli olduğu zamanlarda uluslararası veya ulusal veya bölgesel boyutta resmi olarak tanınmış TS EN ISO 14024 Tip I Çevre Etiketlemesi, Prensipler ve Yöntemler başta olmak üzere diğer çevre etiketleri için belirlenen kriterlere uyum, f) Çevre etiketi taşıyan ürün veya hizmetlerin planlanan kullanıma uygun olmasını sağlayacak gerekliliklerin karşılanması, hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin mümkün olduğunca azaltılması Ürünlere veya Hizmetlere Çevre Etiketi Verilmesi ile İlgili Başvuru Süreçleri Başvuruda gerekli evraklar a) Başvuran özel ya da tüzel kişinin tanıtımı, adresi, iletişim bilgileri ve başvuru yapacağı ürün veya hizmete ait başvuru dilekçesi, b) Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanan şirket kuruluş senedi, ana sözleşmesi veya tüzüğü, c) Kurum/kuruluşları temsile yetkili kişi veya kişilerin noter onaylı imza sirküleri, ç) Başvuru sahibinin ürün veya hizmet ile ilişkisi, d) Ürün veya hizmetin ticari açıdan tanıtılması, e) Başvuru ücretinin Bakanlık döner sermaye işletmesi müdürlüğü hesabına yatırıldığına dair dekont, f) Başvuru yapılacak ürün veya hizmet kriterleri ile ilgili bilgi ve belgeler, g) Bakanlığın talep ettiği diğer bilgi ve belgeler. Bakanlık, başvuru dosyasındaki bilgi ve belgeleri uygunluk bakımından 30 takvim günü içerisinde inceler, eksiklikler varsa tebliğ tarihinden itibaren en geç 60 takvim günü içerisinde tamamlanmasını ister. Bakanlık tarafından uygun görülen başvurular ise teknik inceleme komisyonuna iletilir. Sonuç olarak başvuru tarihinden itibaren 90 takvim günü içerisinde başvuruya yanıt olmak üzere çevre etiketi teknik raporu hazırlanır. Rapor olumu ise Bakanlık tarafından çevre etiketi verilir. Çevre Etiketi kullanma izni alındıktan sonra çevre etiketi kullanıcısı ile Bakanlık arasında bir SÖZLEŞME imzalanır. Ancak Bakanlık onay vermeden önce yerinde doğrulama isteyebilir. Bu durumda teknik inceleme komisyonu dışında yetkili temsilci/temsilciler atayabilir. Teknik inceleme komisyonu tarafından yaptırılması istenen doğrulamalardan kaynaklanan masraflar başvuru sahibi tarafından karşılanır. Çevre etiketi verilmeyecek haller aşağıda listelenmiştir. a) 11/12/2013 tarihli ve 28848 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik kapsamında toksik, çevreye zararlı, kanserojen, mutajen, üreme sistemine toksik olarak sınıflandırılma kriterlerini karşılayan madde veya karışımı içeren ürünler, b) 23/06/2017 tarihli ve 30105 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmeliğin 47 nci maddesinde tanımlanan özellikleri taşıyan kimyasalları içeren ürünler, Ancak Bakanlık birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde tanımlanan maddeleri içeren ürünlerin özel kategorileri için; bu maddelerin ikamelerinin, alternatif maddelerin veya kullanımlarının teknik olarak mümkün olmadığı durumlarda veya aynı kategorideki diğer ürünlere kıyasla ciddi ölçüde daha yüksek çevresel performansa sahip olan ürünler olması durumunda, Bakanlık birinci fıkradan istisnalar yapmak üzere ölçütler uygulayabilmektedir. Ancak (b) fıkrasında yazılı Yönetmeliğin 47 nci maddesindeki kriterleri karşılayan ve aynı Yönetmeliğin 49 uncu maddesindeki prosedür kapsamında tanımlanan kendi halinde ve ağırlıkça %0,1’den yüksek konsantrasyonlarda karışım/eşya içinde bulunan veya kompleks bir eşyanın homojen bir parçası olan maddeler için herhangi bir istisna yapılamayacağı yönetmelikte belirtilmiştir. ç) 7/6/2011 tarihli ve 27957 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde ve 24/12/2011 tarihli ve 28152 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Veteriner Tıbbi Ürünler Hakkında Yönetmelikte tanımlanan tıbbi ürünler, veteriner tıbbi ürünler ile tıbbi cihaz ve malzemeler, d) Yem ve gıda ürünleri.