TEMPER FIRINI SATIN ALIM AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEKLER
Temper fırını satın alacağınız zaman aşağıdaki konulara dikkat etmenizi ve talebinizi bu analizden sonra netleştirmenizi tavsiye ederim.
1- Hitap etmek istediğiniz müşteri grubunu ve bu grubun ihtiyaçlarını analiz etmeniz gerekmektedir. Yapı camları ağırlıklı ya da endüstriyel grup ağırlıklı çalışacaksanız bu iki sektörün ihtiyaç duyduğu ürünlerin üretilebileceği temper fırınları birbirinden farklıdır. Endüstriyel grup da kendi içinde farklılaşmaktadır. Örneğin bazı işletmeler sadece balkon camı üretmek üzere, bazıları sadece duş kabini sektörüne yönelik hizmet vermek amacıyla temper alımı yapmak istemektedir. Dolayısıyla öncelikle bu konuda karar vermeliyiz.
2- Eğer işletmenizde bir veya daha fazla temper fırını varsa ve bunlara bir ekleme yapmak istiyorsanız, doğal olarak mevcut fırınların karşılayamadığı ihtiyaçları belirlemeli ve talep oluştururken bu eksiğinizi kapatacak alternatifler üzerinde düşünmelisiniz.
3- Yukarıda özetlemeye çalıştığımız seçimi yaparken dolaylı da olsa cam kalınlığı aralığını ve ebat sorununu da aşağı-yukarı belirlemiş olursunuz. Ancak ebat belirlerken işletmenizdeki diğer makinelerin (örneğin rodaj/pah/baskı gibi) ebatlarını göz önüne alın.
4- İster düz temper ister bombe temper tercihi söz konusu olsun buraya kadar anlattıklarımız her iki seçenek için de geçerlidir. Ancak bombe temper için özellikle dikkat edilmesi gerekli bir kaç noktayı daha belirtmek isterim. Piyasadaki bombe temper hatlarının pek çoğu bilgisayar kontrollü otomatik radüs ayarı yapamamaktadır. Bu da gerek pazarlama gerekse üretim aşamasında bir çok zorlukla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Bu nedenle manuel ayarlı, kalıba göre bombe derinliği verilen makineleri tercih etmemek gerekir.
5- Bombe temperin bir diğer önemli özelliği, yay uzunluğunun cam giriş-çıkış yönüne ters olup olmamasıdır. Buna karar verirken yay uzunluğumuzun hangi aralıklarda olmasını tercih edeceğimizi belirlememiz gerekecektir.
5- Son yıllarda önemli bir tercih noktasını low-e cam temperleme konusu oluşturuyor. Ne yazık ki, piyasada en az bilinen ve en çok yanılgıya düşülen konu da budur. Temper Fırını üreticileri kendi makinelerini övmek, diğer üreticilerin makinelerinden ayrıştırmak ve öne çıkartmak için full-konveksiyon; tam-konveksiyon; heat-air flowing gibi bir çok isimlendirme ile müşterilerini cezbetmeye çalışmaktadır. Oysa bu isimlendirmeler tek başlarına hiç bir anlam ifade etmezler. Konveksiyon sağlayan sistemin gücü, belirli emisivite değerlerine sahip camları kaç saniye içinde üretebildiği gibi sayısal değerler tartışılmadıkça doğru karar verebilmeniz imkansızdır. Konveksiyon motorlarının soğutma sisteminin hava ya da su kaynaklı olması bile sizin için üretim aşamasında karşılaşılacak farklı zorluklar demektir.
6- İşletmenizin kompresör gücünü ve dağıtım şebekesi performansını değerlendirmeden cam kalınlığı hakkında bir karar vermemenizi hatırlatmak isterim. Mevcut kompresörünüz bütün makineler tam randımanlı çalıştığında yeterli basınçlı hava sağlayamıyorsa, yeni bir temper alımı yeni bir kompresör alımı demektir. Bu da az bir maliyet oluşturmaz.
7- Bu arada Elektrik gücünüzden hiç bahsetmedik. 3 mm bir cam temperlemek istiyorsanız en az 1250 kw ya da 1500 kw gücünde bir trafoya ihtiyacınız var demektir. Buna diğer makine ve ekipmanları eklediğinizde gücü daha da arttırmanız gerekecektir. Eğer sınırlı düzeyde 3 mm cam temperleyecekseniz ya bunun için ayrı, küçük ebatlı, özel bir temper fırını talep edeceksiniz, ya da bu büyük yatırımı göze alacaksınız...Üstelik 3 mm cam temperleyebilmeniz için gerekli olan fan odası ebatları oldukça büyük olacaktır. Cam işleme tesislerinin hep bir yerleşim yeri sıkıntısı sorunu olduğunu düşündüğümüzde bunu gözardı etmemeliyiz.
8- Temper fırını siparişi veren ama teknik detaylarını hatta ebatlarını bile bilmeyen işletme sahipleri gördüm. Makine yurt dışından yola çıktığında akılları başına gelip, makinenin ölçülerini gösterir kroki isterler , sonra da biz bu makineyi nereye kuracağız diye düşünmeye başlarlar. Oysa karar verilecek şeyler arasında yerleşim mekanı önemlidir. Trafoya uzaklık, fan odası kurulabilecek yeterli yer olmaması, hava kanallarının uzunluğu , fırın giriş-çıkış kapaklarının hangi mazlemeden yapıldığı, açma-kapama sisteminin nasıl çalıştığı, izolasyonlarının nasıl yapıldığı, diğer proseslerle iş akışı açısından zaman kaybına neden olmayacak bir yerleşim planlanması karar verilmesi gereken önemli konulardır. Diyelim ki, camın üretim sahası içinde kesimden pah/rodaja, oradan tempere, temperden ısıcam ya da lamineye ulaşması için 4-5 tur atması gerekiyorsa, bu çok iyi düşünülmüş bir yatırım değil demektir. Bakım için gerekli mesafelerin varlığı bile önceden düşünülmelidir. Örneğin merdaneler çıkarılıp temizlik yapılacağında, ya da fırın içinde cam kaldığında bunun çıkarılabilmesi için yapılacak müdahaleye uygun şekilde makine etrafında mesafemiz var mıdır...
9-Fırın içindeki ısıtıcı bölümler, rezistansların kalitesi, değiştirilme zorukları, merdanelerin markası, merdana dönüş sistemi, termocouple ( dijital termometre) sayıları, yerleşimi ve değiştirilebilme kolaylığı, kumanda panaso ve bilgissayar sistemi, yedekleme ünitesi ve kesintisiz güç kaynağının varlığı, quench ve soğutma bölümü hava kanallarının temizlenebilirlik özelliği, fırın içi sıcaklıklarının kontrol mekanizması, çıkış sıcaklığı ölçerlerin varlığı, fırın içinde kullanılan yalıtım sisteminin asbest vb. malzeme içermemesi, ses yalıtım duvarlarının varlığı ve yeterliliği ve daha bunun gibi bir çok detay önceden belirlenmelidir.
10- Üretici firma ile tek tek her detay konuşulmadan katalog üzerinden görülen şeylerle iyi-kötü, ya da yeterli-yetersiz diye yargıya varmak sonradan başınıza ciddi sorunlar açabilir. Şartnamenizde kullanılacak motor, elektrik donanımına ait parçaların her birinin markaları, sürücülerin özellikleri, fanların inventör sistemine varıncaya kadar her detay düşünülmelidir.
11- Sözleşmenizde her bir cam kalınlığı ve her bir cam kalınlığında özellikli cam türlerinin her birinin denenmesi için yeterli bir eğitim ve deneme süresi belirlemelisiniz.
12- Kritik yedek parça listesi yapmalı ve bunların sayısını olabildiğince çok sayıda belirlemeye çalışmalısınız.
13- İyi bir marka ile yapacağınız görüşmenin size pek çok detay hakkında açıklayıcı bilgi sağlayacağını unutmayın. Mali gücünüz bu markayı almaya yetmese bile, inceleyin, firma ile doğrudan görüşme yapmaya çalışın. Alternatif sistem ve markalar arasında karşılaştırma yapmalarını isteyin. Bu sizin en doğal hakkınızdır.
14- Montaj için üretici firmadan gelecek personelin yanında görevlendireceğiniz teknisyenleri belirleyin. Unutmayın ki, kurulum aşamasında görev alan bir personel sonradan bakım-onarım konusunda çok işinize yarayacaktır.
14- Makine operatörü olarak yetiştireceğiniz personel ve Temper Bölüm Sorumlusu olacak tekniker ya da mühendisin montaj aşamasında her tür işi yapması, işçi gibi çalışması, her parçayı öğrenmesi önemlidir. Bunun için personel kaynağı ayırmayı sakın ihmal etmeyin.
15- Seçiminizi belirleyen ürün grupları için geçerli olan ulusal ve uluslararası Temper standartlarını önceden inceleyin; operatör ve bölüm sorumlusu olacak personelinizin bu konularda bilgilenmesini sağlayın. Sonradan bu bilgileri öğrenmeye zamanları bile olmayabilir. Bu da standart dışı, gelişi güzel, basit kalıplarla, kalitesiz üretim yapmak zorunda kalmanız demektir.
16- Üretici firmanın makineniz için gerekli olan periyodik bakım-onarım planı sunmasını talep edin ve eksik bilgilendirmeden kaynaklı her şeyin GARANTİ kapsamında kendilerinden talep edileceğini sözleşmenize yazdırın.
17- Garanti kapsamına giren konuları mutlaka sözleşmede belirtin. 2 yıl Garanti şartını önemseyin. Özellikle Çinli firmalar 1 yılda ısrar edeceklerdir.
1- Hitap etmek istediğiniz müşteri grubunu ve bu grubun ihtiyaçlarını analiz etmeniz gerekmektedir. Yapı camları ağırlıklı ya da endüstriyel grup ağırlıklı çalışacaksanız bu iki sektörün ihtiyaç duyduğu ürünlerin üretilebileceği temper fırınları birbirinden farklıdır. Endüstriyel grup da kendi içinde farklılaşmaktadır. Örneğin bazı işletmeler sadece balkon camı üretmek üzere, bazıları sadece duş kabini sektörüne yönelik hizmet vermek amacıyla temper alımı yapmak istemektedir. Dolayısıyla öncelikle bu konuda karar vermeliyiz.
2- Eğer işletmenizde bir veya daha fazla temper fırını varsa ve bunlara bir ekleme yapmak istiyorsanız, doğal olarak mevcut fırınların karşılayamadığı ihtiyaçları belirlemeli ve talep oluştururken bu eksiğinizi kapatacak alternatifler üzerinde düşünmelisiniz.
3- Yukarıda özetlemeye çalıştığımız seçimi yaparken dolaylı da olsa cam kalınlığı aralığını ve ebat sorununu da aşağı-yukarı belirlemiş olursunuz. Ancak ebat belirlerken işletmenizdeki diğer makinelerin (örneğin rodaj/pah/baskı gibi) ebatlarını göz önüne alın.
4- İster düz temper ister bombe temper tercihi söz konusu olsun buraya kadar anlattıklarımız her iki seçenek için de geçerlidir. Ancak bombe temper için özellikle dikkat edilmesi gerekli bir kaç noktayı daha belirtmek isterim. Piyasadaki bombe temper hatlarının pek çoğu bilgisayar kontrollü otomatik radüs ayarı yapamamaktadır. Bu da gerek pazarlama gerekse üretim aşamasında bir çok zorlukla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Bu nedenle manuel ayarlı, kalıba göre bombe derinliği verilen makineleri tercih etmemek gerekir.
5- Bombe temperin bir diğer önemli özelliği, yay uzunluğunun cam giriş-çıkış yönüne ters olup olmamasıdır. Buna karar verirken yay uzunluğumuzun hangi aralıklarda olmasını tercih edeceğimizi belirlememiz gerekecektir.
5- Son yıllarda önemli bir tercih noktasını low-e cam temperleme konusu oluşturuyor. Ne yazık ki, piyasada en az bilinen ve en çok yanılgıya düşülen konu da budur. Temper Fırını üreticileri kendi makinelerini övmek, diğer üreticilerin makinelerinden ayrıştırmak ve öne çıkartmak için full-konveksiyon; tam-konveksiyon; heat-air flowing gibi bir çok isimlendirme ile müşterilerini cezbetmeye çalışmaktadır. Oysa bu isimlendirmeler tek başlarına hiç bir anlam ifade etmezler. Konveksiyon sağlayan sistemin gücü, belirli emisivite değerlerine sahip camları kaç saniye içinde üretebildiği gibi sayısal değerler tartışılmadıkça doğru karar verebilmeniz imkansızdır. Konveksiyon motorlarının soğutma sisteminin hava ya da su kaynaklı olması bile sizin için üretim aşamasında karşılaşılacak farklı zorluklar demektir.
6- İşletmenizin kompresör gücünü ve dağıtım şebekesi performansını değerlendirmeden cam kalınlığı hakkında bir karar vermemenizi hatırlatmak isterim. Mevcut kompresörünüz bütün makineler tam randımanlı çalıştığında yeterli basınçlı hava sağlayamıyorsa, yeni bir temper alımı yeni bir kompresör alımı demektir. Bu da az bir maliyet oluşturmaz.
7- Bu arada Elektrik gücünüzden hiç bahsetmedik. 3 mm bir cam temperlemek istiyorsanız en az 1250 kw ya da 1500 kw gücünde bir trafoya ihtiyacınız var demektir. Buna diğer makine ve ekipmanları eklediğinizde gücü daha da arttırmanız gerekecektir. Eğer sınırlı düzeyde 3 mm cam temperleyecekseniz ya bunun için ayrı, küçük ebatlı, özel bir temper fırını talep edeceksiniz, ya da bu büyük yatırımı göze alacaksınız...Üstelik 3 mm cam temperleyebilmeniz için gerekli olan fan odası ebatları oldukça büyük olacaktır. Cam işleme tesislerinin hep bir yerleşim yeri sıkıntısı sorunu olduğunu düşündüğümüzde bunu gözardı etmemeliyiz.
8- Temper fırını siparişi veren ama teknik detaylarını hatta ebatlarını bile bilmeyen işletme sahipleri gördüm. Makine yurt dışından yola çıktığında akılları başına gelip, makinenin ölçülerini gösterir kroki isterler , sonra da biz bu makineyi nereye kuracağız diye düşünmeye başlarlar. Oysa karar verilecek şeyler arasında yerleşim mekanı önemlidir. Trafoya uzaklık, fan odası kurulabilecek yeterli yer olmaması, hava kanallarının uzunluğu , fırın giriş-çıkış kapaklarının hangi mazlemeden yapıldığı, açma-kapama sisteminin nasıl çalıştığı, izolasyonlarının nasıl yapıldığı, diğer proseslerle iş akışı açısından zaman kaybına neden olmayacak bir yerleşim planlanması karar verilmesi gereken önemli konulardır. Diyelim ki, camın üretim sahası içinde kesimden pah/rodaja, oradan tempere, temperden ısıcam ya da lamineye ulaşması için 4-5 tur atması gerekiyorsa, bu çok iyi düşünülmüş bir yatırım değil demektir. Bakım için gerekli mesafelerin varlığı bile önceden düşünülmelidir. Örneğin merdaneler çıkarılıp temizlik yapılacağında, ya da fırın içinde cam kaldığında bunun çıkarılabilmesi için yapılacak müdahaleye uygun şekilde makine etrafında mesafemiz var mıdır...
9-Fırın içindeki ısıtıcı bölümler, rezistansların kalitesi, değiştirilme zorukları, merdanelerin markası, merdana dönüş sistemi, termocouple ( dijital termometre) sayıları, yerleşimi ve değiştirilebilme kolaylığı, kumanda panaso ve bilgissayar sistemi, yedekleme ünitesi ve kesintisiz güç kaynağının varlığı, quench ve soğutma bölümü hava kanallarının temizlenebilirlik özelliği, fırın içi sıcaklıklarının kontrol mekanizması, çıkış sıcaklığı ölçerlerin varlığı, fırın içinde kullanılan yalıtım sisteminin asbest vb. malzeme içermemesi, ses yalıtım duvarlarının varlığı ve yeterliliği ve daha bunun gibi bir çok detay önceden belirlenmelidir.
10- Üretici firma ile tek tek her detay konuşulmadan katalog üzerinden görülen şeylerle iyi-kötü, ya da yeterli-yetersiz diye yargıya varmak sonradan başınıza ciddi sorunlar açabilir. Şartnamenizde kullanılacak motor, elektrik donanımına ait parçaların her birinin markaları, sürücülerin özellikleri, fanların inventör sistemine varıncaya kadar her detay düşünülmelidir.
11- Sözleşmenizde her bir cam kalınlığı ve her bir cam kalınlığında özellikli cam türlerinin her birinin denenmesi için yeterli bir eğitim ve deneme süresi belirlemelisiniz.
12- Kritik yedek parça listesi yapmalı ve bunların sayısını olabildiğince çok sayıda belirlemeye çalışmalısınız.
13- İyi bir marka ile yapacağınız görüşmenin size pek çok detay hakkında açıklayıcı bilgi sağlayacağını unutmayın. Mali gücünüz bu markayı almaya yetmese bile, inceleyin, firma ile doğrudan görüşme yapmaya çalışın. Alternatif sistem ve markalar arasında karşılaştırma yapmalarını isteyin. Bu sizin en doğal hakkınızdır.
14- Montaj için üretici firmadan gelecek personelin yanında görevlendireceğiniz teknisyenleri belirleyin. Unutmayın ki, kurulum aşamasında görev alan bir personel sonradan bakım-onarım konusunda çok işinize yarayacaktır.
14- Makine operatörü olarak yetiştireceğiniz personel ve Temper Bölüm Sorumlusu olacak tekniker ya da mühendisin montaj aşamasında her tür işi yapması, işçi gibi çalışması, her parçayı öğrenmesi önemlidir. Bunun için personel kaynağı ayırmayı sakın ihmal etmeyin.
15- Seçiminizi belirleyen ürün grupları için geçerli olan ulusal ve uluslararası Temper standartlarını önceden inceleyin; operatör ve bölüm sorumlusu olacak personelinizin bu konularda bilgilenmesini sağlayın. Sonradan bu bilgileri öğrenmeye zamanları bile olmayabilir. Bu da standart dışı, gelişi güzel, basit kalıplarla, kalitesiz üretim yapmak zorunda kalmanız demektir.
16- Üretici firmanın makineniz için gerekli olan periyodik bakım-onarım planı sunmasını talep edin ve eksik bilgilendirmeden kaynaklı her şeyin GARANTİ kapsamında kendilerinden talep edileceğini sözleşmenize yazdırın.
17- Garanti kapsamına giren konuları mutlaka sözleşmede belirtin. 2 yıl Garanti şartını önemseyin. Özellikle Çinli firmalar 1 yılda ısrar edeceklerdir.
