KİMYASAL TEMPERLEME

Kimyasal temperleme

Cama mekanik dayanım kazandırmak için bugüne kadar yaygın şekilde uygulanan yöntem ısıl işlemden geçirilmesiydi. Ancak özellikle son 10 yılda KİMSAYAL TEMPERLEME yaygın şekilde kullanılmaya başlandı.

Kimyasal temperleme cam plakaların potasyum tuzu ya da potasyum nitrat havuzuna yatırılması; ergime noktasına ulaşmadan 380 dereceye kadar 16-30 saat arası ( bu havuzun ve camın özelliklerine göre değişen bir süredir ) bekletilmesi; böylece cam yüzeyindeki sodyum ionlarının havuzdaki potasyum ionları ile yer değiştirmesi şeklinde bir işlemdir.

Bu yer değiştirme işlemi sırasında daha küçük olan sodyum ionları yerine geçmeye çalışan potasyum ionları cam yüzeyindeki bütün boşlukları doldurmaya çalışarak bir sıkıştırma işlevi görür, bu da malzemenin sertleşmesi, mekanik olarak daha fazla dayanıklı hale gelmesine yol açar.

Isıl işlem görmüş temperli camın mekanik dayanımı normal cama göre 4-5 kat arası daha dayanıklı iken KİMYASAL TEMPER işleminden geçmiş bir camın mekanik dayanımı normal cama göre 20 kat daha dayanıklıdır.

Eğilme mukavemeti ısıl işlem görmüş bir camda 120-200 N/mq iken Kimyasal temperli camlarda 250-600 N/mq değerindedir.

Kimyasal temperli camın üstünlüklerinden bir diğeri, kimyasal temper işleminden sonra cama kesim, kenar işleme, delik, kanal açma vb diğer işlemlerin yapılabilmesidir. Temperli cama ise baskı ve laminasyon dışında başka hiç bir işlem yapılamaz.

Kimyasal temperleme işleminde cam seramik merdanaler üzerinde hareket etmediği ve işlem sıcaklığı camın ergime derecesine ulaşmadığı için cam yüzeyinde eğrilik, distorsiyon, merdana dalgaları, batma, leopar benekleri gibi kusurlar görülmez. Cam yüzeyi son derece düzgündür, optik kalite mükemmeldir.

Isıl Temperleme işlemi 3 - 19 mm aralığındaki cam kalınlıklarına uygulanabilirken Kimyasal temperleme 0.5 mm inceliğinde bir cama bile uygulanabilir.

Komplex curve camların laminasyonu zor olduğu için bu tür camların önce kimyasal temperden geçirilmesi sonra lamine edilmesi tercih edilmektedir.

Isıl temperleme işlemi 200 x 200 mm 'den küçük camlar için hem uygulanabilir değildir, hem de maliyetli bir işlemdir. Bu tür küçük camların kimyasal temperlenmesi daha doğrudur.

Kimyasal Temperle işleminin tek kusuru maliyetidir. Bu nedenle yaygın olarak Yapı Camlarında kullanılmak yerine Isıl Temperleme işlemi yapılamayan cam kalınlıklarının gerekli olduğu ya da mekanik dayanım ve optik kalitenin çok önemli olduğu sektörlerde kullanılmaktadır.

Uzay ve havacılık sanayi bunların başında gelmektedir. Ayrıca otomotiv ve yat camları için sıklıkla kullanılan bir işlemdir.

Murat Tıkıroğlu
Glass Consultant