HANGİ YALITIM UYGULAMASI İÇİN HANGİ ARA-BAĞLAYICI KULLANILMALI
HANGİ YALITIM UYGULAMASI İÇİN HANGİ ARA-BAĞLAYICI KULLANILMALI
Glass Performans Days-2017 otorumlarından birinde
Kuraray’dan Björn Sanden’in bir yazısında bu konuda neler söylendiğine
baktığımızda taraflar olarak her birimiz eksikliklerimizi daha iyi anlayacağız.
Sanden PVB’nin gelişim tarihine kısa br bakışla başlamış
sunumuna: ilk kez 80 yıl öncesi otomotiv
endüstrisinde ön camlar kırıldığında
parçalarını bir arada tutmak amacıyla, daha sonra da darbelere dayanım amacıyla
geliştirildiğini; geçmiş 80 yılın yaklaşık ilk 50 yılının bu
şekilde araştırma ve uygulamalarla geçtiğini, son 30-35 yılda ise PVB’nin yapı
sektöründe kullanılan camlara uygulanması sürecinin başladığını vurguluyor. Bahsedilen bu süreç
ilk olarak yapılarda daha fazla aydınlık
sağlamak amacıyla cam kullanımının yaygınlaştırılması ihtiyacından kaynaklanmış,
ikinci olarak da yapılarda güvenlik kodlarının geliştirilmesi ihtiyacından
kaynaklanmıştır. .
Son yıllarda bu ihtiyaçlara ek olarak şunlar gelişti.
-
UV ışınlarından korunma
-
Akustik performans sağlanması
-
Giderek daha büyük cam ebatları kullanımına
karşılık giderek camı destekleyici malzemelerin daha az kullanımı
-
Kırılma sonrası performans
-
Kuruşuna dayanım özelliği
-
Özellikle şiddetli fırtınaya maruz kalınan yerlerde esnek ve daha dayanıklı cam
ünitelerin kullanımı
-
Temperli cam performansından yararlanma ihtiyacı
-
Kenarları açıkta kalan ve yalıtım amaçlı silikon
kullanılan uygulamalarda dayanıklılık ve performans
-
Renk ve transparanlık ihtiyacı
-
Kaplamalı camlarla uyumlu kombinasyon
kurulabilmesi
Sanden haklı olarak bütün bu
ihtiyaçların giderek artan şekilde ara bağlayıcı çözümler kullanılmasına yol açtığını söylüyor.
Ancak ihtiyaçlar değiştikçe ve
geliştikçe başlangıçta otomotiv camları için geliştirilen PVB’nin sınırlarını zorlamaya da başladı. Örneğin akustik uygulamalar için PVB.nin
reçetesi değiştirilmek zorunda kalındı, sonra da EVA ve diğer Ionozer
malzemeler geliştirilmeye başlandı.
STANDART PVB ve PERFORMANSI
YÜKSEK DİĞER ARA BAĞLAYICILAR
Halihazırda yapılarda kullanılan
ara bağlayıcıların neredeyse yaklaşık % 70’i standart pvb.dir. Standart pvb
güç, dayanıklılık, UV koruma, akustik özellik, transparan ya da yarı transparan
renkli görünüş gibi özellikler sağlamaktadır. Dört kenarı bir çerçeve ile desteklenmiş
pencere üniteleri ya da giydirme cephelerde ; ayrıca baş üstü cam
uygulamalarında, korkuluk sistemlerinde ve cam zemin kaplamalarında da yaygın
şekilde kullanılmaktadır. Yine de bu tür uygulamalarda performansı daha yüksek
ara-bağlayıcılar tercih edilmeye başlandığına işaret ediyor Sanden.
Bu tür ara-bağlayıcıları genel
olarak ki kategoriye ayırabiliriz.
a-
Ionoplast ara-bağlayıcılar
b-
Sert PVB ( Düşük plastizier kullanılanlar )
Bu
tarz pvb kullanımı hem cam kalınlığını azaltmaya hem de kırılma sonrası parçacıkların kopmasını
önlemeye hizmet etmektedir. Ki temperli
cam kullanılan lamine ünitelerinde temperli cam patladığında ara bağlayıcının
daha dayanıklı olması isteniyorsa standart pvb’nin bunun için yeterli olmadığı
artık bilinmektedir. Bu nedenle bu tür yeni ara-bağlayıcılar baş üstü
uygulamalarında, korkuluk sistemlerinde, minumum destekli uygulamalarda ve
büyük ebatlı temperli cam kullanılan uygulamalarda giderek daha fazla
kullanılmalıdır.
Üstelik
eğer bir lamine cam üzerinde uzun süre bir yük durağan olarak uygulanacaksa ya da ünite yüksek sıcaklığa maruz kalacaksa
( ki testlerde en fazla 100 derece ısı
uygulanmaktadır ) standart pvb yerine
kesinlikle Ionoplast ara-bağlayıcılar kullanılmalıdır.
EVA
:
Etilen
Vinil Asetat adlı malzemenin baş harflerinden oluşan bu malzeme genellikle
vakum laminasyona uygundur ve özellikle
cam arasında enkapsüle edilecek malzemeler varsa kullanılır. Standart
PVB’ye göre neme daha fazla dayanıklıdır. Elektrik akımıyla şeffaflaşan cam
uygulamalarında da EVA film kullanılmaktadır.
PERFORMANS
GÜÇLENDİRİCİ DİĞER ARA- BAĞLAYICILAR.
A)
Akustik pvb :
Her ne kadar standart PVB tek cama göre belirli bir ses yalıtımı
özelliği sağlarsa da günümüzde sesten kaynaklı sorunlar nedeniyle daha fazla
ses yalıtımı sağlayan ara-bağlayıcılara ihtiyaç duyulmaktadır. Akustik pvb de
bu tarz bir özel üretim/ karışım pvb’dir.
B)
Güvenlik arttırıcı ara-bağlayıcılar: Zorlama, ,
ihlaller, anti-balistik ve patlamalara karşı direnç sağlayıcı uygulamalar bazı özel tedbirler alınmalıdır. Camın kalitesi, çerçevenin özellikleri,
uygulamada kullanılan diğer aparatların bu işe uygunluğu gibi etkenler elbette
önemlidir ve bunlar bir dereceye kadar güvenlik sağlayabilir. Ama asla yeterli değildir. Bu tarz
uygulamalarda , üstelik emniyet düzeyi yükseldikçe cam+polikarbon levha
kullanılması, bunun için de poliüretan pvb’ye ihtyaç vardır. Standart pvb ya da
sert pvb bu tarz uygulamalar için yeterli
ve uygun değildir.
C)
Fırtınalara ve doğal afetlere karşı uygulamalar:
Bu tarz uygulamalar için standart pvb uygun değildir. Bu tür uygulamalar için
2,28 mm kalınlığında Ionoplast pvb kullanılmalıdır.
D)
Alçak veya Yüksek UV geçirgenliği ihtiyacı: Standart
PVB 380 Nm’ye kadar UV ışınlarının geçişini engeller. Ancak, müzeler gibi bazı
uygulamalarda daha fazla UV direnci gerekir. Bunu da yine standart olmayan,
özel karışım PVB sağlayabilir. Bunun aksine bazı uygulamalarda da UV ışınlarını
daha fazla geçiren ara-bağlayıcılara ihtiyaç duyulur. Örneğin yeşill-ev
konseptindeki yapılar için de UV direnci standart pvb.den daha az olan özel
ara-bağlayıcılar gereklidir.
E)
AKILLI CAM uygulaması: İki ara-bağlayıcı arasına
serilen bir fotogromik bağlayıcı ile binaların gölgelenme dereceleri
değiştirilebilmektedir. Bu tarz ara-bağlayıcılar da özeldir.
F)
KAPLAMALI CAM UYGULAMASI: Eğer lamine cam
ünitesindeki camlardan biri kaplamalı cam ise ( reflektif kaplama, sert veya yumuşak Low-E kaplama olması fark etmez)
ve eğer camın kaplamalı yüzeyi ara-bağlayıcı ile temas edecekse, öncelikle
kaplama ile ara-bağlayıcının birbiri ile uyumu test edilmelidir. Eğer bu
yapılmazsa sonradan renk değişimleri ve delaminasyon gerçekleşebileceği gibi en
önemlisi camın beklenen performansı da değişebilir.
G)
DÜŞÜK DEMİRLİ CAM uygulaması: Lamine ünitesinde
düşük demirli cam kullanılmasının amacı daha net, şeffaf, aydınlık bir görüntü
elde etmektir. Bunun için de aynı şekilde şeffaf, net ve aydınlık bir görüntü
sunan ara-bağlayıcı ya da Ionomer ara-bağlayıcı kullanılmalıdır.
H)
DAYANIKLILIK ; Bir lamine ünitesinde belki de en
fazla gerekli olan şey dayanım ömrü ve dayanıklılıktır. Dayanıklılık şunlara
bağlıdır;
a.
Lamine prosesinin kalitesi
b.
Camın kalitesi, özellikle temperli camlarda
yüzey düzgünlüğü.
c.
Cam montajının kalitesi
d.
Cam sabitleme sisteminin kalitesi
e.
Ara-bağlayıcı seçimi: kalınlık ve özellikler.
f.
Cam kenarının nem, ısı ve sızdırmazlık sağlayıcı
özelliği.
Görüleceği gibi, dayanıklılık
ara-bağlayıcının özellikleri kadar camın kalitesinden lamine prosesine kadar
bir çok değişkenden etkilenmektedir. Bir yapının proje tarafındaki kişiler ya
da giydirme cephe danışmanları bu özellkleri detayıyla belirlemeli ki cam
üreticisi de buna uygun koşullar ve girdileri sağlayabilsin. Aksi takdirde
bütün taraflar zarara uğrayacaktır.
Murat Tıkıroğlu
Glass Consultant
Murat Tıkıroğlu
Glass Consultant